Çarşamba günü dünya genelinde ekonomi, enerji, teknoloji ve jeopolitik alanlarda dikkat çekici gelişmeler yaşandı. Küresel piyasalarda enflasyon ve merkez bankası politikaları ön plandayken, Türkiye'de hem çalışma hayatı hem de enerji sektöründe önemli kararlar alındı. Teknolojideki yenilikler ve uluslararası ilişkilerdeki tansiyon da gündemi meşgul etti.

Küresel Ekonomide Enflasyon ve Faizin Gölgesi
İngiltere'de tüketici fiyatları, Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 3,8 artış göstererek Ocak 2024'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Özellikle enerji, gıda, uçak bileti ve otel fiyatlarındaki yükseliş enflasyonu körükledi. Öte yandan Çin Merkez Bankası (PBOC), ekonomiyi desteklemek ve deflasyonla mücadele etmek amacıyla 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarını beklentiler doğrultusunda yüzde 3 ve yüzde 3,5 seviyelerinde sabit tutarak tarihi düşük seviyeleri korudu. Küresel ticarette ise ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Hindistan'ın Rus petrolü alımındaki büyük artışı "fırsatçılık" olarak nitelendirerek, ülkeye yönelik gümrük tarifelerini artırma planlarını yeniden gündeme getirdi. Yurt dışı üretici fiyat endeksi de Temmuz ayında yıllık yüzde 30,06 artışla son dokuz ayın zirvesini gördü. Emtia piyasalarında ise Hindistan ve Çin'den gelen güçlü taleple palm yağı fiyatları beş ayın en yüksek seviyesine çıktı.

Türkiye'de Çalışma Hayatı ve Sektörel Dinamizm
Memur ve memur emeklilerinin 2026-2027 zam oranlarını belirleyecek toplu sözleşme görüşmelerinde hükümet ve Memur-Sen arasında uzlaşma sağlanamadı. Memur-Sen, zam teklifini Hakem Kurulu'na taşıma kararı alırken, süreçte 11 üyeli Kurul'un 31 Ağustos'a kadar karar vermesi bekleniyor. Geçmiş Hakem Kurulu kararlarının genellikle hükümetin son teklifiyle paralel seyretmesi dikkat çekiyor. Ekonomide ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) analizi, reel sektör firmalarının döviz biriktirme eğiliminin zayıfladığına ve parasal sıkılaşma döneminde YP mevduat oranının yüzde 60,7'den yüzde 35'e gerilediğine işaret etti. Bu durum, firmaların nette döviz satıcısı konumuna geldiğini gösteriyor. Diğer yandan Türk Hava Yolları (THY), İspanyol havayolu şirketi Air Europa bünyesindeki azınlık paylarının devralınmasına yönelik bağlayıcı teklifinin kabul edildiğini duyurdu. Bu hamle, THY'nin Latin Amerika pazarına açılması ve küresel konumunu pekiştirmesi açısından stratejik önem taşıyor. Enerji sektöründe ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi Socar'ın Türkiye'ye 7 milyar dolarlık yeni yatırım planladığını ve toplam yatırımının 18 milyar doları aşacağını belirtti. Ancak, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından 66 enerji şirketine, arz-talep dengesini sağlamak üzere verilen üretim talimatlarına uyulmadığı iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Elektrikli araç şarj soket sayısı da Temmuz ayında yüzde 4 artarak 32 bin 682'ye yükselirken, tarımsal girdi enflasyonu Haziran ayında yıllık yüzde 33,88 artışla çiftçilerin maliyetlerindeki yükselişi sürdürdü. Piyasalar ise dolar/TL kurunda 40,92 TL seviyelerini, gram altında ise 4.372 TL seviyelerini gördü.

Teknolojide Çığır Açan Adımlar ve Yatırımlar
ABD, CHIPS Yasası fonları karşılığında Intel, Micron ve TSMC gibi büyük çip üreticilerinde hisse edinme yollarını araştırıyor. Beyaz Saray, bu adımı "daha önce yapılmamış yaratıcı bir fikir" olarak nitelendirirken, ulusal güvenlik ve ekonomik öncelikleri vurguladı. Öte yandan Çinli elektrikli otomobil şirketleri, Tesla ve diğer küresel rakipleriyle rekabeti artırmak amacıyla yurt dışındaki batarya ve montaj fabrikalarına yatırımlarını hızlandırdı. 2014'ten bu yana ilk kez geçen yıl Çinli elektrikli otomobil üreticilerinin yurt içinde olduğundan daha fazla yatırımı ülke dışında gerçekleştirdiği raporlandı. Teknolojinin bir başka yüzü ise Çin'in Pekin'de ev sahipliği yaptığı "Dünya İnsansı Robot Oyunları"nda sergilendi. 16 ülkeden 280 takımın katıldığı etkinlikte, robotlar spor (atletizm, futbol, dövüş sanatları) ve iş dünyası (eczacı, fabrika işçisi, otel görevlisi) gibi alanlarda yeteneklerini sergiledi. Çin hükümeti, 2027'ye kadar insansı robot teknolojisinde dünya lideri bir endüstri kurmayı hedefliyor.

Hukuki Düzenleme ve Jeopolitik Görüşmeler
Türkiye'de sigorta tazminatlarında dava şartı arabuluculuk uygulaması, Sigorta Tahkim Komisyonu başvurularını da kapsayacak şekilde genişletiliyor. Taslağa göre, arabulucuya gitmeden yapılan tahkim başvuruları reddedilecek ve arabuluculuk masrafları öncelikle sigorta şirketlerince karşılanacak. Adalet Bakanlığı bu düzenlemeyle tahkim sürecini hızlandırmayı ve tasarruf sağlamayı hedeflerken, sektör temsilcileri ve bazı hukukçular sürecin uzaması ve hak arama özgürlüğü üzerindeki potansiyel etkileri konusunda endişelerini dile getiriyor. Uluslararası arenada ise ABD Başkanı Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Alaska'daki görüşmesinde Rus yetkililerin "kısa sürede tavizler verdiğini" açıkladı. Görüşmelerin geçici ateşkesten ziyade uzun vadeli bir barış anlaşması sağlanması üzerine odaklandığı belirtilirken, Putin'in Ukrayna'ya güvenlik garantileri verilmesini kabul ettiği ifade edildi.