AU TR
Autr

Autr

1 hafta önce

Piyasalar Rekor Kırarken, Türkiye Ekonomisi ve Sektörler Kapsamlı Bir Dönüşümde

Piyasalar Rekor Kırarken, Türkiye Ekonomisi ve Sektörler Kapsamlı Bir Dönüşümde
Türkiye ve dünya piyasaları, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın eylül ayında olası bir faiz indirimine işaret eden "güvercin" mesajlarıyla hareketli bir haftayı geride bıraktı. Bu beklentinin etkisiyle Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, cuma günü yüzde 0,52 değer kazanarak 11.372,33 puanla kapanış yaptı ve haftaya rekor seviyeden başladı. Bankacılık ve holding endeksleri yükselirken, kimya petrol plastik sektörü yüzde 1,33 ile en çok kazandıran oldu. Ancak Merkez Bankası'nın gerçek kişiler için Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında yenileme ve açılış işlemlerini 23 Ağustos'tan itibaren durdurma kararı piyasalarda dikkat çekti. Öte yandan, Almanya'da IFO iş dünyası güven endeksi ağustosta yükselerek ekonomide pozitif sinyaller verse de, zayıf toparlanma uyarısı yapıldı. Reel sektör güven endeksi yatay seyir izlerken, imalat sanayi kapasite kullanım oranı pandemiden bu yana en düşük seviyeye geriledi. Altın fiyatları Fed'in faiz indirim beklentileriyle desteklenirken, dolar kuru 41 TL, euro ise 48 TL seviyelerine yakın seyretti. İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, bankanın ikinci yüzyılına sağlam bir başlangıç yaptığını belirtirken, kredilerde enflasyon beklentileriyle uyumlu bir gidişat olduğunu ve Merkez Bankası'nın yılın kalanında 800 baz puanlık bir faiz indirimi alanı olabileceğini öngördü. Aran ayrıca, küresel anlamda tarife savaşları ve jeopolitik risklerin Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkilerine dikkat çekti.

Sektörler Yenileniyor: Otomotivden Tarıma Stratejik Hamleler
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın koordinasyonunda yürütülen araç muayene ihalesini MOI Ortak Girişim Grubu (Turka markasıyla) kazandı. Grup, 2027-2047 yılları arasında hizmet verecek olup, kredi kartıyla ödeme, kafeterya, elektrikli araç şarj üniteleri gibi yenilikçi hizmetler sunmayı hedefliyor. Otomotiv sektöründe ise temmuz ayında yapılan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemesinin ardından ikinci el piyasasında üst segment araçlarda fiyat artışları yaşanırken, 1600 cc altı motor hacmine sahip araçlarda fiyatlar sabit kaldı. Sektör temsilcileri, 2025 yılı sonunda 9 milyonun üzerinde ikinci el araç satışıyla tüm zamanların rekorunun kırılabileceğini öngörüyor ve yüksek kredi faizleri nedeniyle senetli sistemler ve tasarruf finansman modellerine ilginin arttığını belirtiyor. Çinli otomobil markası Chery, Omoda 7 modelini Türkiye pazarına sunmaya hazırlanırken, Samsun'a yıllık 200 bin araç kapasiteli 1 milyar dolarlık üretim tesisi kurma planları da gündemde. Tarım sektöründe ise kanatlı eti üretiminin 2025 yılında yüzde 8 artarak 2,9 milyon tona ulaşması bekleniyor. Ayrıca, kuru incirde gıda güvenliğini sağlamak ve aflatoksin oluşumunu önlemek amacıyla üreticilere kerevet/kurutma tavası dağıtımı ve eğitim projeleri sürdürülüyor. Türkiye, 2024/25 kuru incir ihracat sezonunda 347,8 milyon dolar gelir elde ederek başarılı bir dönem geçirdi. Ticaret Bakanlığı, AB menşeli "muhtelif mafsal halkalı zincirler ve aksamı" ithalatına yönelik, Çin menşeli ürünlere uygulanan dampinge karşı önlemi etkisiz kıldığı gerekçesiyle ton başına 1200 dolar dampinge karşı önlem uygulama kararı aldı.

Kamu Gündemi ve Geleceğin Teknolojileri
Kamu Toplu Sözleşmesi görüşmelerinde memur ve memur emeklileri için zam konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'nun çalışmaları devam ediyor. Kurulun beş iş günü içinde vereceği karar, milyonlarca kişinin 2026-2027 dönemi kazanımlarını belirleyecek ve bağlayıcı nitelikte olacak. Öte yandan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 30 Ağustos Zafer Bayramı'nda Ankara, İstanbul ve İzmir'deki Bakanlığa bağlı kent içi raylı sistem hatlarının ücretsiz hizmet vereceğini duyurdu. Küresel çapta ise, bir zamanlar Çin'in en büyük emlak şirketlerinden olan Evergrande'nin hisseleri, devasa borçlar nedeniyle Hong Kong borsasından çıkarıldı. Bu durum, Çin ekonomisindeki gayrimenkul krizinin sembolik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Ayrıca, Çin, ABD ile ticaret savaşında önemli bir cephe olan nadir metal sektöründe denetimleri sıkılaştırma kararı aldı. Finans dünyasında ise üretken yapay zeka hızla "yeni normal" haline geliyor. İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, bankanın yapay zeka ve dijital dönüşüm alanındaki yatırımlarına vurgu yaparak, Silikon Vadisi'nde düşük enerjiyle yapay zeka çipi geliştiren bir şirkete ortak olduklarını belirtti. Finans sektöründeki üretken yapay zeka entegrasyonu, gelişmiş müşteri deneyimi, operasyonel verimlilik ve güçlü risk yönetimi gibi faydalar sunarken, Türkiye'nin mevcut dijital altyapısı bu alanda öncü bir rol oynaması için önemli bir zemin sağlıyor. Ancak bu dönüşümün etik, sorumlu ve bütünsel bir yaklaşımla yönetilmesi gerektiği de ifade ediliyor.