AU TR
Autr

Autr

1 hafta önce

Küresel Ekonomi ve Teknoloji Gündemi: Enflasyon Umutları, Yapay Zeka Tartışmaları ve Piyasa Dalgalanmaları

Küresel Ekonomi ve Teknoloji Gündemi: Enflasyon Umutları, Yapay Zeka Tartışmaları ve Piyasa Dalgalanmaları
Türkiye ekonomisi, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in duyurduğu Ağustos 2025 "Sektörel Enflasyon Beklentileri" verileriyle umut vadeden bir tablo çizdi. Reel sektör ve hanehalkının 12 ay sonrası enflasyon beklentileri önemli ölçüde azalarak, dezenflasyon sürecine destek verdiğini gösterdi. Şimşek, fiyat istikrarının kalıcı tesisi için uygulanan programın kararlılıkla sürdürüleceğini belirtti. Bu olumlu gelişmeye karşın, Japonya ise artan tahvil getirileri ve yaşlanan nüfusun getirdiği sosyal güvenlik yüküyle mücadele ederek gelecek mali yıl için rekor düzeyde 32,4 trilyon yenlik bütçe talebinde bulundu. Türkiye'de ise Türksat'ın Güneş Enerjisi Santrali (GES) projesi ilk yılında 82 milyon lira tasarruf sağlayarak ve 8 bin 400 ton karbon salımını engelleyerek hem çevreye hem de ekonomiye önemli katkılar sundu. Ancak Brent petroldeki düşüşe rağmen döviz kurundaki volatilite, benzin fiyatlarına 1 lira 22 kuruşluk zam beklentisini beraberinde getirdi.

Küresel Arenada Jeopolitik Gerilimler ve Ekonomik Hamleler
Uluslararası arenada gerilimler ve stratejik hamleler de gündemin önemli maddeleri arasındaydı. ABD Başkanı Donald Trump'ın Fed Guvernörü Lisa Cook'u "mortgage belgelerinde sahtecilik" iddiasıyla görevden alma girişimi, merkez bankası bağımsızlığına ilişkin endişeleri artırarak piyasalarda dalgalanmalara neden oldu. Dolar zayıflarken, altın güvenli liman arayışıyla yükselişe geçti. Cook'un görevden ayrılmayacağını açıklaması ise hukuki bir mücadelenin sinyallerini verdi. Öte yandan, Norveç Varlık Fonu (NBIM), İsrailli bankalar ve Caterpillar şirketindeki yatırımlarından, insan hakları ihlallerine katkıda bulundukları gerekçesiyle çekilme kararı aldı. Bu karar, Batı Şeria'daki yerleşim yerlerinin finansmanına ve Filistinlilerin konutlarının yıkımına yönelik endişeleri yansıtıyor. Kritik mineraller alanında ise Almanya ve Kanada, nadir toprak elementleri tedarik zincirlerinin güvenliğini sağlamak amacıyla işbirliğini genişletme sözü verdi. Bu adım, Rusya ve Çin'in küresel pazardaki hakimiyetine karşı stratejik bir cevap niteliği taşıyor. Ticaret cephesinde ise Çin, ABD'ye ticaret heyeti göndererek iki ülke arasındaki gerilimi azaltma ve yeni anlaşma zeminleri arama çabalarını sürdürdü.

Yapay Zeka Tartışmaları ve Suriye'nin Sembolik Para Reformu
Teknoloji dünyasında ise yapay zekanın hem rekabet hem de bilişsel etkileri derinlemesine tartışıldı. Elon Musk'ın yapay zeka şirketi xAI, Apple ve OpenAI'ye karşı, App Store'da rekabeti engellediği ve Grok uygulamasının görünürlüğünü azalttığı iddiasıyla dava açtı. Bu dava, yapay zeka pazarının geleceği için kritik bir dönemeç olarak görülüyor. Daha da önemlisi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) araştırması, ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçlarının aşırı kullanımının bilişsel becerileri zayıflatabileceği ve "üretken kafa karışıklığı" olarak adlandırılan sorun çözme sürecine zarar verebileceği uyarısında bulundu. Uzmanlar, genç kullanıcılar arasında "metabilişsel tembellik" riskine ve temel bilgi altyapısı olmadan yapay zeka çıktılarının yanlış yorumlanabileceğine dikkat çekti. Bölgesel bir gelişme olarak, iç savaşla yıkıma uğrayan Suriye ekonomisi, hiperenflasyonla mücadele ederken yeni bir para birimi tasarımıyla "psikolojik ve sembolik" bir hamle yaptı. Yeni banknotlarda lider portresi yerine "yeniden doğuş" motiflerinin kullanılması ve iki sıfırın silinmesi, hem iç hem de dış kamuoyuna bir mesaj olarak değerlendirildi. Ancak makroekonomik istikrar olmadan bu tür hamlelerin kalıcı bir toparlanma sağlamakta yetersiz kalacağı belirtildi.

Piyasaların Nabzı: Dolar, Euro ve Altın Fiyatları
Finans piyasaları da hareketli bir gün yaşadı. Serbest piyasada dolar 41,01 TL seviyelerinden işlem görürken, Euro 47,77 TL civarında seyretti. Sterlin ise 55,27 TL bandında yer aldı. Yılbaşına göre dolar %15,96, Euro %30,82 ve Sterlin %25,47 oranında değer kazanarak yatırımcıların ilgi odağı oldu. Güvenli liman arayışındaki yatırımcıların talebiyle altın fiyatlarında da yükseliş gözlemlendi. Altının ons fiyatı %0,30 artışla 3.376 dolardan işlem görürken, gram altın 4.450 TL, çeyrek altın 7.276 TL ve Cumhuriyet altını 29.017 TL seviyelerinden alıcı buldu. Bu artışta, ABD'deki Fed krizi gibi küresel belirsizliklerin de etkili olduğu belirtildi.