Autr
15 saat önce
Ekonomik Gündem Yoğun: Türkiye'de İşsizlik ve Hayat Pahalılığı Artarken, Küresel Piyasalar Belirsizlikle Yüzleşiyor

Türkiye Ekonomisinde Endişe Veren Göstergeler
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2025 yılı Ağustos ayında işsiz sayısı 168 bin kişi artarak 3 milyon 44 bin kişiye ulaştı; işsizlik oranı ise yüzde 0,4 puanlık artışla yüzde 8,5 seviyesinde gerçekleşti. Özellikle genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 16'ya yükselirken, kadın işsizliği erkeklerin oldukça üzerinde seyretti. İstihdam oranı artsa da, işgücüne katılım oranındaki yükseliş, işsiz sayısındaki artışı engelleyemedi. Öte yandan Türk-İş'in Eylül ayı araştırması, Ankara'da dört kişilik bir ailenin açlık sınırının 27.970,50 TL'ye, yoksulluk sınırının ise 91.109,11 TL'ye yükseldiğini ortaya koyarak hayat pahalılığının boyutlarını gözler önüne serdi. Bu rakam, yoksulluk sınırının dört asgari ücreti geride bıraktığını gösterdi.
Enflasyon Baskısı ve Sektörel Dalgalanmalar
Bu iç dinamiklerin yanı sıra, dış ticaret verileri de Türkiye ekonomisinin çalkantılı seyrini gözler önüne seriyor. Ağustos ayında ihracat ve ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre düşüş gösterse de, yılın ilk sekiz ayında dış ticaret açığı yüzde 9,7 artışla 60 milyar doları aşarak devam eden bir yapısal sorunu işaret etti. Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) ise Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 36,16 artışla, özellikle gayrimenkul ve mesleki hizmetlerdeki yüksek fiyat artışlarını gözler önüne serdi. Tarım sektöründen gelen haberler de gıda enflasyonuna dair endişeleri artırdı. Kış dönemi don olayları ve yaz sıcakları nedeniyle rekoltesi düşen limonun bahçedeki satış fiyatları geçen yıla göre fahiş oranlarda yükseldi; Mayer cinsi 20 TL'den, Enterdonat cinsi ise 30-35 TL'den alıcı buldu.
Küresel Piyasalar ABD ve Emtia Gerilimleriyle Çalkalanıyor
Ekonomideki bu genel seyre küresel piyasalardaki gelişmeler ve uluslararası gerilimler de eşlik ediyor. ABD'de federal hükümetin kapanma riski, piyasalardaki risk iştahını törpüleyerek yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirdi. Bu durumun etkisiyle altın, jeopolitik riskler, durgunluk endişeleri ve Fed'in faiz indirimi beklentileriyle ons fiyatı 3.866 doları, gram altın ise 5.186 TL'yi görerek rekor tazeledi. Dolar/TL kuru 41,58 TL, Euro/TL ise 48,84 TL seviyelerinde işlem görürken, yılbaşından bu yana önemli değer kazançları kaydettiler. Emtia piyasalarında ise Çin'in, fiyat anlaşmazlıkları nedeniyle Avustralyalı madencilik devi BHP'nin demir cevheri kargolarını yasaklaması, demir cevheri fiyatlarının yükselmesine neden olarak küresel ticaret dengelerini de etkiledi.
Çalışma Hayatında Kıdem Tazminatı Detayları
Tüm bu makroekonomik ve küresel dinamiklerin yanı sıra, çalışma hayatına dair önemli bir gündem maddesi olan kıdem tazminatı hesaplamaları da yeniden gündeme geldi. İş Kanunu'na tabi çalışanların kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az bir yıl çalışmış olması ve belirlenen koşulları (emeklilik, askerlik, evlilik sonrası ayrılma, haklı fesih vb.) yerine getirmesi gerekiyor. Tazminat hesaplamalarında "giydirilmiş ücret" adı verilen, normal ücrete ek olarak yol, yemek, kira yardımı gibi devamlılık arz eden tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin de dahil edildiği belirtildi. Ancak, işçinin giydirilmiş ücreti ne olursa olsun, ödenecek kıdem tazminatının 2025 yılı Temmuz-Aralık dönemi için belirlenen 53.919,68 TL tavanını aşamayacağı vurgulandı.