AU TR
Autr

Autr

4 saat önce

Küresel ve Yerel Ekonomide Çalkantılı Seyir: Enflasyon Endişeleri, Altın Rekorları ve Yapay Zeka Rüzgarı

Küresel ve Yerel Ekonomide Çalkantılı Seyir: Enflasyon Endişeleri, Altın Rekorları ve Yapay Zeka Rüzgarı


Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Piyasalar
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verileri, yıllık enflasyonun yüzde 33.29, aylık enflasyonun ise yüzde 3.23 olarak gerçekleştiğini ortaya koydu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, aylık enflasyondaki artışta zirai don ve kuraklık nedeniyle yükselen gıda fiyatlarının ve okulların açılmasıyla eğitim harcamalarının belirleyici olduğunu ifade etti. Bu durum, konut ve iş yeri kiralarındaki tavan zam oranının yüzde 38.36'ya yükselmesine neden oldu. İç piyasada, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) ile Türkiye Perakendeciler Federasyonu, perakende sektöründeki haksız rekabet sorunlarına dikkat çekerek Perakende Yasası'nın güncellenmesi ve AVM'ler ile zincir marketlere haftalık tatil uygulanması talebinde bulundu. Öte yandan, Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçilere toplamda 349 milyon lira tarımsal destek ödemesi yaptığını ve 2025-2026 üretim yılı şeker pancarı alım fiyatını ton başına 3.100 liraya revize ettiğini duyurdu.

Küresel Piyasalar ve ABD'deki Gelişmeler
Küresel piyasalarda altın fiyatları, jeopolitik gerginlikler ve merkez bankalarının rezerv olarak altına yönelmesiyle son beş yılda ons bazında yüzde 103, Türk lirası bazında ise yüzde bin artış kaydederek rekor seviyelere ulaştı. Brent petrol ise, OPEC+ toplantısı öncesi arz fazlası endişeleriyle haziran sonundan bu yana en büyük haftalık düşüşünü yaşayarak yüzde 8'lik bir kayıpla 64,48 dolardan işlem gördü. ABD'de bütçe anlaşmazlığı nedeniyle federal hükümetin kapanması, binlerce federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılmasına ve Trump yönetiminin işten çıkarma tehditlerine yol açtı. Hükümet kapanması, ekonomik veri akışını aksatarak Fed'in faiz politikalarına dair belirsizliği artırdı.

Uluslararası Ekonomik Görünüm ve Merkez Bankası Politikaları
Uluslararası Para Fonu (IMF), küresel ekonomik büyümede yavaşlama işaretleri gözlemlediğini, ancak enflasyon tablosunun ülkeden ülkeye "karışık" seyrettiğini bildirdi. IMF, ABD'deki tarifelerin enflasyon üzerindeki etkisine değinirken, Fed'in faiz indirimlerini "uygun" bulduğunu belirtti. Japonya'da işsizlik oranı yüzde 2,6 ile son bir yılın en yüksek seviyesine çıkarken, Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı Ueda enflasyonun hedefe yaklaştığını ancak küresel belirsizliklerin risk oluşturduğunu vurguladı. Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı yüzde 6,3'e yükselirken, Almanya sanayisindeki zayıflığın ülke ekonomisinin büyümesini yavaşlattığı ifade edildi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Birleşik Arap Emirlikleri Merkez Bankası arasında imzalanan ikili para takası (swap) ve yerel para birimi kullanımını teşvik eden anlaşmalar ise, iki ülke arasındaki finansal ve ticari ilişkileri güçlendirmeyi hedefliyor.

Teknoloji ve Yapay Zeka Alanındaki İvme
Tüm bu ekonomik dalgalanmaların ötesinde, teknoloji ve özellikle yapay zeka (AI) sektörü güçlü bir büyüme ivmesi yakaladı. Boğaziçi Ventures'ın açıklamasına göre, Türkiye'deki girişimler bu yıl yapay zeka rüzgarıyla yaklaşık 900 milyon dolar yatırım çekerek yıl sonu hedeflerini 1 milyar dolara taşıdı. Küresel çapta ise yapay zeka teknolojilerine ayrılan toplam yatırım büyüklüğü 500 milyar dolara ulaşırken, OpenAI'nin yapay zeka videoları için geliştirdiği Sora uygulaması ABD App Store'da kısa sürede en çok indirilen uygulamalar arasına girdi. Ayrıca, ABD'li yapay zeka yazılım şirketi Perplexity'nin yapay zeka tasarım girişimi Visual Electric'i satın alması, sektördeki konsolidasyon ve yenilikçilik dinamiklerini gözler önüne serdi.