Autr
14 saat önce
Küresel Gerilimler ve İç Dinamiklerle Şekillenen Türkiye Gündemi: Rekorlar, Yatırımlar ve Yeni Stratejiler

ABD-Çin arasındaki tırmanan gerilimler ve ABD Merkez Bankası’nın beklenen faiz indirimleri, yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirerek altın fiyatlarını rekor seviyelere taşıdı. Ons altın 4242 dolara ulaşırken, gram altın da 5707 TL seviyesini gördü. Bu küresel belirsizlik ortamında Türkiye ekonomisi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın 2026 yılı bütçesi ve Orta Vadeli Program (OVP) açıklamalarıyla makroekonomik istikrar, mali disiplin ve enflasyonu tek haneye indirme hedefine odaklanıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da talep koşullarının dezenflasyon sürecini bozmasına izin vermeyeceklerini vurgularken, TCMB brüt rezervleri 189,7 milyar dolara ulaşarak rekor serisini sürdürdü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings ise Türkiye için 2025 sonunda enflasyonun yüzde 28'e, 2026 sonunda ise yüzde 21'e gerileyeceğini öngörerek, 2025 ve 2026 büyüme tahminini yüzde 3,5 olarak açıkladı. Ancak yurt dışı yerleşikler hissede satış yaparken, tahvilde alım gerçekleştirdi; Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi ise Ekim ayında geriledi.
Türkiye Dijital ve Enerji Dönüşümünde Vites Yükseltiyor
Türkiye, geleceğin teknolojileri ve enerji arzı güvenliği alanında kritik adımlar atmaya devam ediyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından tamamlanan 5G ihalesi, KDV hariç 2,945 milyar dolar gibi önemli bir bedelle sonuçlandı. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone'un paylaştığı paketlerle Türkiye, 5G çağına resmen adım atarken, bu ihalenin aynı zamanda yerli ve milli teknoloji geliştirme hedeflerini desteklemesi bekleniyor. Enerji cephesinde ise, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Rusya Enerji Haftası'nda yaptığı konuşmada Türkiye'nin iddialı nükleer enerji hedeflerini açıkladı. 2050 yılına kadar 20 gigavat nükleer kurulu güç kapasitesine ulaşma vizyonuyla, mevcut Akkuyu projesinin yanı sıra Karadeniz ve Trakya'da 8 yeni büyük ölçekli reaktör ile en az 5 gigavat küçük modüler reaktör (SMR) planlanıyor. Ayrıca, küresel çapta veri merkezlerinin ve yapay zeka operasyonlarının artan elektrik talebine dikkat çeken Bayraktar, Türkiye'nin bu yeni "dijital enerji koridoru" olma potansiyelini vurguladı. Uluslararası devler Apple, Microsoft ve Meta gibi şirketler de Avrupa ve Çin'de yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırarak bu dönüşüme öncülük ediyor.
Uluslararası Ticaret ve Yatırımlarda Yeni Ufuklar ve Küresel Gerilimler
Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli bankalardan sağlanan yüz milyonlarca dolarlık kurumsal kredilerle dış finansman kanallarını güçlendiriyor. Son beş ayda Emirates NBD ve Dubai Islamic Bank, Turkcell, A101 ve Türk Hava Yolları gibi önemli Türk şirketlerine yaklaşık 440 milyon dolarlık finansman sağladı. Bu durum, 2023'teki büyük yatırım taahhüdünün ardından bankaların iki ülke arasındaki sermaye akışının ana kanalı haline geldiğini gösteriyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu'nda, Afrika ülkeleriyle dış ticaret hacminin geçen yıl 37 milyar doları aşarak bu yıl 40 milyar dolara ulaşmasını hedeflediklerini belirtti. Ancak küresel ticarette gerilimler de sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile bir ticaret savaşının içinde olduklarını ifade ederken, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Rusya'dan petrol alımını durdurma konusunda kendisine güvence verdiğini açıkladı. Bu açıklamalara Kremlin'den gelen yanıtta ise Hindistan Dışişleri Bakanlığı'nın resmi açıklamalarının esas alındığı belirtildi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Çin'in e-ticaret devleri Temu ve Shein'in gümrükleri aşarak Türkiye pazarına girmesinin yerel tüccarlar için tehdit oluşturduğunu belirterek, gümrüksüz online alışveriş sınırının sıfıra indirilmesini talep etti. Öte yandan özel sektörün yurt dışı kredi borcu ağustos itibarıyla 202,5 milyar dolarla son altı yılın zirvesine çıktı.
Konut Piyasası Hareketliliği ve Yaşam Maliyetlerindeki Değişimler
Eylül ayında konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,9 artışla 150 bin 657 adede ulaşarak tüm zamanların en yüksek eylül ayı satış rekorunu kırdı. Metrekare başına ortalama konut fiyatı Türkiye genelinde 42 bin 557 TL'ye yükselirken, İstanbul'da 68 bin 764 TL, Ankara'da 38 bin 551 TL ve İzmir'de 47 bin 66 TL oldu. Ancak, Konut Fiyat Endeksi (KFE) nominal olarak yüzde 32,2 artarken, reel olarak yüzde 0,8 azalış göstererek konutta reel düşüş serisini 20. aya taşıdı. Diğer yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZBAN tam biniş ücretini 25 TL'den 30 TL'ye, öğrenci ücretini ise 10 TL'den 15 TL'ye yükseltme kararı aldı ve 90 dakika ücretsiz aktarma ile Halk Taşıt uygulamalarına son verdi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ise elektrik kesintilerinden kaynaklanan tüketici tazminatlarının, tüketicilerin başvuru yapmasına gerek kalmadan doğrudan faturalardan düşülerek ödenmesini kararlaştırdı. Türkiye genelinde yağışlar, geçen yıla göre yüzde 29 azalarak son 52 yılın en düşük seviyesine inerken, bu durum tarım sektörü için önemli riskler taşıyor. Amik Ovası'nda başlayan sofralık zeytin hasadında çiftçiler rekolteden memnun olsa da, kilogram fiyatının tarlada 55 TL olması beklentilerin altında kalıyor.
Türkiye Dijital ve Enerji Dönüşümünde Vites Yükseltiyor
Türkiye, geleceğin teknolojileri ve enerji arzı güvenliği alanında kritik adımlar atmaya devam ediyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından tamamlanan 5G ihalesi, KDV hariç 2,945 milyar dolar gibi önemli bir bedelle sonuçlandı. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone'un paylaştığı paketlerle Türkiye, 5G çağına resmen adım atarken, bu ihalenin aynı zamanda yerli ve milli teknoloji geliştirme hedeflerini desteklemesi bekleniyor. Enerji cephesinde ise, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Rusya Enerji Haftası'nda yaptığı konuşmada Türkiye'nin iddialı nükleer enerji hedeflerini açıkladı. 2050 yılına kadar 20 gigavat nükleer kurulu güç kapasitesine ulaşma vizyonuyla, mevcut Akkuyu projesinin yanı sıra Karadeniz ve Trakya'da 8 yeni büyük ölçekli reaktör ile en az 5 gigavat küçük modüler reaktör (SMR) planlanıyor. Ayrıca, küresel çapta veri merkezlerinin ve yapay zeka operasyonlarının artan elektrik talebine dikkat çeken Bayraktar, Türkiye'nin bu yeni "dijital enerji koridoru" olma potansiyelini vurguladı. Uluslararası devler Apple, Microsoft ve Meta gibi şirketler de Avrupa ve Çin'de yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırarak bu dönüşüme öncülük ediyor.
Uluslararası Ticaret ve Yatırımlarda Yeni Ufuklar ve Küresel Gerilimler
Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli bankalardan sağlanan yüz milyonlarca dolarlık kurumsal kredilerle dış finansman kanallarını güçlendiriyor. Son beş ayda Emirates NBD ve Dubai Islamic Bank, Turkcell, A101 ve Türk Hava Yolları gibi önemli Türk şirketlerine yaklaşık 440 milyon dolarlık finansman sağladı. Bu durum, 2023'teki büyük yatırım taahhüdünün ardından bankaların iki ülke arasındaki sermaye akışının ana kanalı haline geldiğini gösteriyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu'nda, Afrika ülkeleriyle dış ticaret hacminin geçen yıl 37 milyar doları aşarak bu yıl 40 milyar dolara ulaşmasını hedeflediklerini belirtti. Ancak küresel ticarette gerilimler de sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile bir ticaret savaşının içinde olduklarını ifade ederken, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Rusya'dan petrol alımını durdurma konusunda kendisine güvence verdiğini açıkladı. Bu açıklamalara Kremlin'den gelen yanıtta ise Hindistan Dışişleri Bakanlığı'nın resmi açıklamalarının esas alındığı belirtildi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Çin'in e-ticaret devleri Temu ve Shein'in gümrükleri aşarak Türkiye pazarına girmesinin yerel tüccarlar için tehdit oluşturduğunu belirterek, gümrüksüz online alışveriş sınırının sıfıra indirilmesini talep etti. Öte yandan özel sektörün yurt dışı kredi borcu ağustos itibarıyla 202,5 milyar dolarla son altı yılın zirvesine çıktı.
Konut Piyasası Hareketliliği ve Yaşam Maliyetlerindeki Değişimler
Eylül ayında konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 6,9 artışla 150 bin 657 adede ulaşarak tüm zamanların en yüksek eylül ayı satış rekorunu kırdı. Metrekare başına ortalama konut fiyatı Türkiye genelinde 42 bin 557 TL'ye yükselirken, İstanbul'da 68 bin 764 TL, Ankara'da 38 bin 551 TL ve İzmir'de 47 bin 66 TL oldu. Ancak, Konut Fiyat Endeksi (KFE) nominal olarak yüzde 32,2 artarken, reel olarak yüzde 0,8 azalış göstererek konutta reel düşüş serisini 20. aya taşıdı. Diğer yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZBAN tam biniş ücretini 25 TL'den 30 TL'ye, öğrenci ücretini ise 10 TL'den 15 TL'ye yükseltme kararı aldı ve 90 dakika ücretsiz aktarma ile Halk Taşıt uygulamalarına son verdi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ise elektrik kesintilerinden kaynaklanan tüketici tazminatlarının, tüketicilerin başvuru yapmasına gerek kalmadan doğrudan faturalardan düşülerek ödenmesini kararlaştırdı. Türkiye genelinde yağışlar, geçen yıla göre yüzde 29 azalarak son 52 yılın en düşük seviyesine inerken, bu durum tarım sektörü için önemli riskler taşıyor. Amik Ovası'nda başlayan sofralık zeytin hasadında çiftçiler rekolteden memnun olsa da, kilogram fiyatının tarlada 55 TL olması beklentilerin altında kalıyor.