AU TR
Autr

Autr

1 gün önce

Türkiye Ekonomisinde Kapsamlı Değişim Rüzgarı: Maliyet Artışları, Yatırım Hamleleri ve Yeşil Dönüşüm

Türkiye Ekonomisinde Kapsamlı Değişim Rüzgarı: Maliyet Artışları, Yatırım Hamleleri ve Yeşil Dönüşüm
Türkiye ekonomisi, Ekim 2025 itibarıyla birçok cephede önemli gelişmelerle gündemde. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, Washington'daki Atlantik Konseyi'nde yaptığı açıklamalarda, fiyat istikrarının en önemli hedef olduğunu ve enflasyonu yüzde 75'ten yüzde 33'e düşürmede önemli mesafe kat edildiğini belirtti. Karahan, yüzde 5'lik enflasyon hedefine ulaşılana kadar sıkı para politikasının süreceğini vurgularken, Türk lirasına güvenin arttığını ve dolarizasyondan çıkışın hızlandığını ifade etti. Bu tabloya rağmen, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global, Türkiye'nin "BB-" durağan kredi notunda bir güncelleme yapmazken, diğer kuruluşlar IMF Türkiye'nin 2025 büyüme tahminini yükseltti ve Fitch 2025 sonu için %28, 2026 sonu için %21 enflasyon öngördü. Eylül ayında bütçede 309,6 milyar TL açık verilirken, konut satışları yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Küresel piyasalarda ise altın ons başına 4.300 doların üzerine çıkarak rekor kırdı ve Fed Başkanı Powell bilanço küçültmeyi sonlandırma sinyali verdi.

Yeni Mali Düzenlemeler ve Kamu Yatırımları
Hükümet, TBMM'ye sunulan yeni vergi kanunlarıyla birçok meslek grubuna yıllık harçlar getirmeye hazırlanıyor. Özellikle özel sağlık kuruluşları, kuyumcular, ikinci el motorlu taşıt ve taşınmaz ticareti yapanlar ile veteriner hekim muayenehaneleri gibi alanlarda yıllık 10 bin TL ile 1 milyon 470 bin TL arasında değişen harçlar uygulanacak. Büyükşehirlerde ise bu harçlar artırımlı tarifeden alınacak. Öte yandan, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) hizmet borçlanmalarında prim oranının yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarılması öngörülüyor. Özellikle askerlik borçlanması yapacakları etkileyecek bu düzenleme için 31 Aralık 2025 tarihine kadar başvuranlar eski oranlardan faydalanabilecek. Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) ise 2026 yılı için toplam 679 milyar TL'lik rekor yatırım hedefi koydu. En büyük payı 332,6 milyar TL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) alırken, verimlilik, Ar-Ge ve yerli/yenilenebilir enerji kaynakları öncelikli alanlar olacak.

Otomotiv Sektöründe Yeşil Dönüşüm ve Robotlaşma
Otomotiv sektörü, elektrikli araçlara doğru geri dönülmez bir yola girmiş durumda. Ovolt & Sharz.net Genel Müdürü Hakan Koca, yaptığı açıklamada, en son 2019'da uygulanan hurda araç teşvikinin elektrikli araç alımını destekler nitelikte yeniden yürürlüğe girmesini önerdi. Bu teşvikin eski araçların hurdaya ayrılması veya ihraç edilmesiyle elektrikli araçlara alan açabileceği belirtilirken, geçmişteki hurda teşviki uygulamalarının pazar üzerindeki olumlu etkileri hatırlatıldı. Türkiye'de endüstriyel robot sayısında da önemli bir artış yaşanıyor; 2023 yılında 4 bin 429 yeni robot devreye alınarak toplam stok 26 bin 413'e ulaştı. Üretimde artan yerlilik oranı ve 5G teknolojisinin bu robotlaşma sürecini daha da hızlandırabileceği ifade ediliyor.

Küresel Ticaret Hamleleri ve Yapay Zeka Rekabeti
Küresel arenada ise ticaret savaşları yeniden alevleniyor. ABD Başkanı Donald Trump, 1 Kasım'dan itibaren ithal orta ve ağır hizmet araçları ile parçalarına yüzde 25, otobüslere ise yüzde 10 tarife uygulanacağını duyurdu. Bu hamleyle ABD, tedarik zincirlerini güçlendirmeyi ve yerli üretimi artırmayı hedefliyor. Trump ayrıca, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile birkaç hafta içinde görüşeceğini belirterek, her iki taraf için de iyi bir ticaret anlaşması yapmayı umduğunu dile getirdi. Diğer yandan, S&P Global, Fransa'nın kredi notunu bütçe konsolidasyonundaki riskler nedeniyle AA-'den A+'ya düşürdü. Teknoloji dünyasında ise ChatGPT'nin mobil uygulama büyümesi, artan yapay zeka rekabeti nedeniyle yavaşlama sinyalleri verdi; küresel indirmelerdeki düşüş ve günlük aktif kullanıcı süresindeki azalma dikkat çekti.