AU TR
Autr

Autr

1 ay önce

Küresel ve Yerel Gündem Yoğun: Piyasalar, Enerji, Sosyal Güvenlik ve Teknoloji Öne Çıktı

Küresel ve Yerel Gündem Yoğun: Piyasalar, Enerji, Sosyal Güvenlik ve Teknoloji Öne Çıktı
Türkiye ekonomisi, Ekim ayında açıklanan verilerle hareketli bir döneme işaret ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) "Sektörel Enflasyon Beklentileri" raporuna göre, hanehalkının 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri yüzde 54,39'a yükselirken, piyasa katılımcıları için yüzde 23,26, reel sektör için ise yüzde 36,30 seviyelerinde gerçekleşti. Öte yandan, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Ekonomik Güven Endeksi Ekim ayında 98,2'ye ulaşarak son yedi ayın zirvesini gördü. Bankacılık sektöründe Garanti BBVA, yılın ilk dokuz ayında net kârını 84,4 milyar TL olarak açıklayarak güçlü finansal performans sergiledi. Küresel ve yerel piyasalarda ise altın fiyatları dikkat çekici bir seyir izledi; küresel altın talebi üçüncü çeyrekte rekor kırarken, ons altın 3.976 dolar, gram altın ise 5.350 TL seviyelerinden işlem gördü. Dolar/TL kuru 41,94 seviyelerinde seyrederken, Euro/TL 48,87'ye yükseldi. Bu ekonomik tabloya ek olarak, ABD’de süregelen hükümet kapanmasının ülke ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerine dair analizler de günün önemli başlıkları arasında yer aldı.

Enerji ve Stratejik Madenlerde Türkiye'nin Atılımları, Küresel Ticaretin Yeni Dengeleri
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin artan enerji talebini karşılamak için iddialı hedefler ortaya koydu. Bakan Bayraktar, Diyarbakır'da kaya petrolü için 24 sondaj ve Trakya'da gaz için benzer yöntemlerin uygulanacağını, yurt dışı petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinin Libya, Azerbaycan, Kazakistan ve Pakistan gibi ülkelerde yoğunlaştığını belirtti. Özellikle Irak'taki günlük petrol üretiminin 10-15 katına çıkarılması hedefi dikkat çekti. Öte yandan, Eskişehir Beylikova Sahası'nda bulunan dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervinin devlet eliyle işletileceği ve endüstriyel tesis temelinin gelecek yıl atılacağı müjdesi verildi. Bu gelişmeler küresel ticaret dinamikleriyle de örtüştü; ABD Başkanı Donald Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping'in görüşmesi sonrası Çin, nadir toprak elementleri ihracat kontrollerini bir yıl süreyle askıya aldığını duyurarak küresel ticarette gerilimin azaldığı sinyalini verdi. Bu uzlaşma, petrol fiyatlarında yatay bir seyre neden oldu. Enerji devi Shell ise üçüncü çeyrekte beklentilerin üzerinde 5,43 milyar dolar net kar açıklayarak sektördeki güçlü konumunu pekiştirdi.

Sosyal Güvenlik ve Aile Desteklerinde Yeni Adımlar
Meclis gündeminde önemli bir yer tutan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarına ilişkin yeni düzenleme, emeklileri yakından ilgilendiriyor. Kabul edilen kanun teklifine göre, SGK'dan aylık alanların genel sağlık sigortası prim borçları, gelir veya aylıklarından yüzde 25'e kadar kesinti yapılarak tahsil edilecek. Bu düzenleme, özellikle SSK ve Emekli Sandığı emeklilerini kapsayacak ve 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da "2025 Aile Yılı" kapsamında doğum yardımı miktarlarını güncellediğini duyurdu. Yeni düzenlemeyle ilk çocuğa 5 bin TL, ikinci çocuğa aylık 1500 TL, üçüncü ve sonraki çocuklara ise aylık 5 bin TL destek verilecek ve ödemeler çocuk 5 yaşına gelene kadar devam edecek. Ayrıca, tarımsal üretimin sürekliliği açısından kritik öneme sahip sübvansiyonlu tarım kredilerindeki faiz desteği, yoğun tepkiler üzerine eski seviyelerine geri döndürülerek çiftçilere rahat bir nefes aldırıldı.

Teknoloji Devleri Rekor Kırıyor, Siber Güvenlik Sorunları Büyüyor
Teknoloji dünyası da önemli gelişmelere sahne oldu. Yapay zeka alanındaki atılımlarıyla adından söz ettiren Nvidia'nın hisseleri yüzde 3 artışla, şirketin piyasa değerini 5 trilyon doların üzerine taşıdı ve bu eşiği aşan ilk şirket unvanını kazandı. Bu gelişme, yapay zekanın küresel ekonomideki dönüştürücü etkisini bir kez daha gözler önüne serdi. Öte yandan, siber güvenlik ve veri gizliliği alanında ciddi endişeler uyandıran bir haber The Guardian tarafından ortaya çıkarıldı. İsrail hükümeti ile Google ve Amazon arasında imzalanan 1,2 milyar dolarlık "Nimbus Projesi" anlaşmasının detaylarına göre, şirketlerden bulut hizmetlerindeki İsrail verilerini yabancı kolluk kuvvetleriyle paylaşmaları durumunda İsrail'i "göz kırpma mekanizması" ile 24 saat içinde uyarmaları talep edildi. Bu durum, teknoloji devlerinin uluslararası ilişkilerdeki rolünü ve veri güvenliğinin karmaşıklığını bir kez daha gündeme taşıdı.