Küresel Ekonomide Fed ve Ticaret Diplomasisi Rüzgarları
Geçtiğimiz hafta küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) politika faizini 25 baz puan indirmesiyle başladı. Ancak Fed Başkanı Jerome Powell'ın "Aralık ayında daha fazla indirim kesin değil" şeklindeki temkinli açıklamaları, risk iştahını azalttı ve para piyasalarında gelecek faiz indirimi beklentilerini zayıflattı. Birçok Fed yetkilisi enflasyon endişelerini dile getirirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic faiz indirimini destekledi. Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Güney Kore'deki görüşmesi, iki ülke arasındaki ticari gerilimi azaltacak olumlu mesajlar verdi. Çin'in tarım ürünleri alımını artırması ve fentanil tarifelerinin düşürülmesi gibi adımlar, piyasalarda risk algısının yumuşamasında etkili oldu. Bu gelişmelerle altın ve gümüş fiyatları düşerken, dolar endeksi yükseliş gösterdi. New York borsası ise Amazon ve Apple'ın güçlü bilançolarıyla alıcılı seyretti.

Türkiye'de Enflasyon ve Fiyat Farkları Gündemde
Yurt içinde ise Ekim ayına ilişkin enflasyon verileri ve fiyat dinamikleri ön plandaydı. İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göre, İstanbul'da Ekim'de perakende fiyatlar aylık bazda yüzde 3,31 artarken, yıllık artış yüzde 40,84'e ulaştı. Giyim ve ayakkabı, haberleşme ile gıda ve alkolsüz içecekler en fazla artış gösteren gruplar oldu. AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, Ekim'de Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) aylık bazda yüzde 2,69 artarak yıllık enflasyonun yüzde 33,05'e inmesini öngörüyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise patatesteki yüzde 382,9'luk fiyat farkıyla üretici ve market arasındaki makasa dikkat çekti. Ticaret Bakanlığı ise bu iddialara karşılık, patatesin ulusal zincir marketlerde ortalama perakende satış fiyatının 12,75 TL seviyesinde olduğunu ve 25 TL gibi rakamların genel piyasa fiyatlarını yansıtmadığını bildirdi.

Ekonominin Diğer Kulvarlarında Verimli Bir Dönem
Dış ticarette Türkiye, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamalarıyla Eylül ayında rekor bir ihracat performansı sergiledi. Eylül'de ihracat yüzde 2,8 artışla 22,6 milyar dolara ulaşarak en yüksek Eylül ayı rakamı oldu. Yıllıklandırılmış ihracat ise 269,7 milyar dolara yaklaştı. Turizm gelirleri de üçüncü çeyrekte yüzde 3,9 artarak 24,3 milyar dolara ulaştı ve yıllıklandırılmış turizm geliri 63,8 milyar doları aştı. Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) son iki haftadır madenlerden üretilen altın alımlarını durdurduğu ve bu durumun altın ithalatına getirilen kotalarla piyasadaki sıkıntıyı çözmeye yönelik olabileceği belirtildi. TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise TCMB'nin faiz indirimlerinin kredi kartı gibi araçlarla doğrudan vatandaşa yansıtılması gerektiğini vurgulayarak, ekonomik rahatlama için bankalara önemli görev düştüğünü ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise İstanbul'daki yüksek kira fiyatlarına dikkat çekerek, TOKİ ile 15 bin konutun uygun şartlarda kiraya verileceğini açıkladı.

Küresel Arenada Mali Kriz ve Çevresel Tehditler
Dünya gündeminde ise iki önemli küresel sorun öne çıktı. Birleşmiş Milletler (BM), üye ülkelerin insani yardımlardaki kesintileri ve ABD'nin ödeme askıya alma kararıyla 80 yıllık tarihindeki en derin mali krizle karşı karşıya. Bu durum, BM'nin barış gücü operasyonlarından mülteci yardımlarına kadar birçok faaliyetini felce uğratma riski taşıyor. Uzmanlar, küresel bir domino etkisinin yaşandığını ve 2026 yılının krizin boyutunu tam olarak göstereceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca, su kaynaklarının giderek azalan miktarı ve kalitesi, "su riski"nin yalnızca çevresel değil, aynı zamanda finansal bir risk unsuru haline geldiğini gösteriyor. Kuraklık, sel ve su kıtlığı gibi olaylar, gıda, enerji ve imalat sektörlerinde tedarik zincirlerini ve yatırım kararlarını doğrudan etkileyerek, küresel çapta yeni bir tehdit oluşturuyor.