AU TR
Autr

Autr

1 ay önce

Türkiye'de Enflasyonun Gölgesinde Maaşlar ve Vergiler Şekilleniyor; Küresel Piyasalar ve Yapay Zeka Gündemde

Türkiye'de Enflasyonun Gölgesinde Maaşlar ve Vergiler Şekilleniyor; Küresel Piyasalar ve Yapay Zeka Gündemde
Ekim ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte, Türkiye ekonomisindeki temel dinamikler ve vatandaşların cebine yansımaları netleşmeye başladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 32,87, aylık enflasyon ise yüzde 2,55 olarak gerçekleşti. Bu oranlar, milyonlarca memur ve emeklinin 2026 yılı Ocak ayında alacağı zamları doğrudan etkileyecek. Dört aylık enflasyon farkı SSK ve Bağ-Kur emeklileri için yüzde 10,25 olarak belirlenirken, memur ve emekli memur aylıkları için toplu sözleşme zammıyla birlikte ocak ayında yüzde 16,55'lik bir artış öngörülüyor. Özellikle emekli aylıkları arasında 6 puanı aşan bir zam farkı oluşması beklenirken, en düşük emekli aylığının ise yüzde 30'luk enflasyon senaryosunda 18.586 TL'ye yükselmesi bekleniyor. Konut ve işyeri kira artışlarında uygulanabilecek tavan zam oranı da 12 aylık ortalamayla yüzde 37,15 oldu.

Yeniden Değerleme Oranıyla Artan Mali Yükler ve Ekonomik Güven
2026 yılı için belirlenen yüzde 25,49'luk Yeniden Değerleme Oranı, Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), ehliyet, pasaport harçları, yurt dışı çıkış harcı ve IMEI kayıt ücreti gibi birçok kalemde önemli artışlara yol açacak. Örneğin, en düşük MTV'nin 6.066 TL'ye, yurt dışı çıkış harcının 1.255 TL'ye ve IMEI kayıt ücretinin 57.241 TL'ye yükselmesi bekleniyor. Trafik para cezaları ve emlak vergileri için ise kanuni düzenlemelerle farklı artış oranları veya üst sınırlar getirilmesi planlanıyor. Öte yandan, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI endeksi Ekim ayında 46,5'e gerileyerek imalat sanayindeki daralmanın devam ettiğini gösterdi. Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi de Ekim ayında yüzde 2,92'lik düşüşle 68,34'e gerileyerek tüketici algısındaki olumsuzluğa işaret etti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise dezenflasyon sürecinde geçici dalgalanmalar yaşanabileceğini belirterek, enflasyon hedefleri doğrultusunda vergi ve harçlardaki güncellemenin yeniden değerleme oranından daha düşük olabileceği sinyalini verdi.

Küresel Piyasalar ve Emtia Fiyatlarında Son Durum
Küresel piyasalar haftaya genel olarak pozitif bir başlangıç yaparken, ABD-Çin arasındaki ticari gerilimin azalması emtia piyasalarını hareketlendirdi. Alüminyum fiyatları, Mayıs 2022'den bu yana ilk kez ton başına 2.900 doların üzerine çıkarak üç yılın zirvesini gördü. Bakır fiyatları da tedarik sorunları ve azalan gerilimin etkisiyle rekor seviyelere yaklaştı. Altın ons başına 4.000 doların altında işlem görürken, gram altın 5.431 TL seviyelerinde yer aldı. Döviz piyasalarında ise Dolar/TL 42,06, Euro/TL 48,56 seviyelerinden işlem gördü. Hindistan Merkez Bankası, rupideki değer kaybını dizginlemek amacıyla dolar satışlarını artırma yoluna gitti.

Yapay Zekâda Hızlanan Dönüşüm: Geleceğin Kodları Yazılıyor
Teknoloji dünyasında ise "AI 2027" raporu, yapay zekânın önümüzdeki birkaç yıl içinde nasıl bir hızlanma döngüsüne girebileceğine dair çarpıcı senaryolar sunuyor. Rapor, insan zekâsını aşan sistemlerin kendi kendilerini geliştirme kapasitesine ulaşarak "süper insan kodlayıcılar"ın ortaya çıkabileceğini öngörüyor. Amerika ve Çin arasındaki çip arzı ve araştırma laboratuvarları rekabetinin jeopolitik sonuçları olacağına dikkat çekilen raporda, bu sürecin sadece teknik değil, etik bir yarış olacağı vurgulanıyor. Uzmanlar, bu hızlanan dönüşüm karşısında "yapay zeka okuryazarlığı"nın temel bir yaşam becerisi haline gelmesi gerektiğini belirterek, toplumların ve politika yapıcıların bu gelişmelere hazırlıklı olması çağrısında bulunuyor.