AU TR
Autr

Autr

1 ay önce

Otomotivden Küresel Piyasalar ve Afet Konutlarına: Türkiye ve Dünya Gündeminden Öne Çıkanlar



Türkiye Ekonomisinde Otomotiv ve AB İlişkileri Odak Noktası
Türkiye otomotiv sanayii, 2025 yılının ilk on ayında toplam üretimde yüzde 4'lük bir artışla 1 milyon 163 bin adedi aşarken, otomobil üretiminde yüzde 3'lük bir düşüş yaşadı. Ticari araç üretiminde ise yüzde 17'lik önemli bir büyüme kaydedildi. İhracat cephesinde sektör, toplamda yüzde 5 artışla 864 binden fazla aracı dış pazarlara göndererek ülkenin sektörel ihracat liderliğini sürdürdü. Ancak, otomobil ihracatındaki yüzde 9'luk düşüş dikkat çekerken, iç pazardaki toplam büyüme yüzde 10'a ulaştı ve otomobil pazarının yüzde 70'i ithal araçlardan oluştu. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, Ekim ayında ithal araç payının düşmeye başlamasıyla yerli araçların pazar payını artırma potansiyeline işaret etti. Öte yandan, AB-Türkiye İş Zirvesi'nde Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize kolaylığı konuları masaya yatırıldı. Türkiye'nin AB nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Faruk Kaymakcı, Gümrük Birliği'nin güncellenmesinin her iki taraf için de bir zorunluluk olduğunu ve bu konunun siyasi emellere kurban edilemeyecek kadar büyük olduğunu vurguladı. Kaymakcı, vize serbestisi sağlanana kadar vize kolaylığının hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizerken, AB'nin Orta Asya ve Güney Kafkasya ile bağlantısallık hedeflerinde Türkiye ile işbirliği yapma arzusunu dile getirdi. DEİK Başkanı Nail Olpak da malların serbest dolaşımına rağmen TIR kotaları ve iş insanlarına yönelik vize sorunlarının "garabet" yarattığını belirtti.

Küresel Piyasalar ve ABD Politikalarının Yankıları
ABD Başkanı Donald Trump'ın federal hükümetin yeniden açılmasına yönelik geçici bütçe tasarısını imzalamasıyla 43 gün süren kapanma sona erdi ve bu durum piyasalarda olumlu karşılandı. Hükümet kapanması nedeniyle ertelenen makroekonomik verilerin açıklanması beklenirken, Fed yetkilileri enflasyonun hala yüksek olduğu gerekçesiyle ek faiz indirimlerine karşı "bekle-gör" tutumunu sürdürüyor. Trump ayrıca, belirli tarım ürünlerini gümrük vergilerinden muaf tutan yeni bir kararname imzalayarak küresel "karşılıklı tarifeler"in kapsamını daralttı. Bunun yanı sıra, vatandaşlara tarifelerden elde edilen gelirden 2 bin dolarlık ödeme yapma önerisi, Kongre onayının gerekliliği nedeniyle tartışılmaya devam ediyor. Bu gelişmelerin ışığında, İsviçre ile ABD arasındaki gümrük vergileri yüzde 15'e düşürülerek diplomatik bir başarı elde edildi. Küresel ekonomide ise Çin'de üretim, tüketim ve yatırımlardaki ivme kaybı devam ederken, Japonya ekonomisi ABD'nin tarifelerinin etkisiyle altı çeyrek sonra ilk kez daraldı. İhracattaki sert düşüş, Japonya'nın Temmuz-Eylül döneminde yıllıklandırılmış bazda yüzde 1,8 küçülmesine neden oldu. Fon yöneticileri, Brezilya reali ve yapay zeka ile bağlantılı hisse senetleri gibi gelişmekte olan piyasa yatırımlarının "aşırı kalabalıklaşmaya" başladığı konusunda uyarılarda bulundu, küresel volatilitenin artması durumunda risklerin olabileceğine dikkat çekti.

Emtia ve Kripto Parada Oynaklık
Geçtiğimiz hafta, ABD hükümetinin yeniden açılması ve Fed'in faiz indirimi beklentilerinin zayıflamasıyla değerli metaller piyasasında karışık bir seyir izlendi. Altının ons fiyatı, 4 bin 245 dolara yükseldikten sonra 4 bin 85 dolardan haftayı tamamlarken, gümüş fiyatları arz sıkıntısı endişeleriyle desteklendi. Petrol fiyatları ise Rusya'nın Karadeniz'deki kritik ihracat limanı Novorossiysk'te yüklemelerin yeniden başlamasıyla düşüşe geçti. Ancak Ukrayna'nın Rus petrol altyapısına yönelik saldırıları ve jeopolitik gerginlikler, arz endişelerini canlı tutmaya devam ediyor. OPEC, 2025 ve 2026 yıllarına ilişkin küresel petrol talebi artış öngörülerini değiştirmedi. Tarım emtialarında ise enflasyon endişesi kahve ve kakaoda düşüşe neden olurken, buğday, mısır ve pirinçte hafif artışlar görüldü. Kripto para piyasalarında ise Bitcoin, Trump yönetiminin kripto varlıklara yönelik olumlu tutumuna dair beklentilerin zayıflaması ve küresel riskten kaçış eğilimiyle yılbaşından bu yana elde ettiği tüm kazançları sildi.

Ulusal Dayanıklılık ve Dijital Gelecek İçin Önemli Adımlar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adıyaman'da 350 bininci afet konutunun anahtar teslim töreninde, depremzedeleri yalnız bırakmadıklarını ve şehirleri yeniden inşa ettiklerini belirtti. Erdoğan, siyasi tartışmalar yerine eser ve hizmet odaklı çalıştıklarının altını çizdi ve sosyal konut projelerine olan yoğun ilgiyi vurguladı. Öte yandan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye genelindeki ulaştırma ve haberleşme altyapılarının (metro tünelleri, demiryolu tünelleri, Türksat Uydu Yer Sistemleri ve yeni veri merkezi) olağanüstü durumlarda güvenlik ve sığınma amacıyla kullanılabileceğini açıkladı. Bu stratejik adım, ülkenin kriz anlarındaki dayanıklılığını artırmayı hedefliyor. Finans sektöründe ise Mastercard, Türkiye'deki 30. yılında yapay zekanın dönüştürücü rolüne ilişkin bir rapor yayımladı. Raporda, yapay zekanın müşteri deneyimi, dolandırıcılık tespiti ve operasyonel verimlilik üzerindeki etkileri vurgulanırken, Türkiye'nin yapay zeka pazarında güçlü bir potansiyele sahip olduğu belirtildi. Ayrıca, Et ve Süt Kurumu (ESK) ve Genel Müdürü Mücahid Taylan'a yönelik ortaya atılan "asılsız" iddialar, kurum tarafından yapılan açıklamayla yalanlanarak piyasa regülasyon faaliyetlerinin şeffaflık ilkeleri doğrultusunda devam edeceği bildirildi.