AU TR
Autr

Autr

1 ay önce

Türkiye Ekonomisinde Çift Yönlü Rüzgarlar: Teknolojik Atılımlar ve Finansal Gündem Yoğun Geçti

Türkiye, 2025 Kasım ayında hem ekonomik göstergelerde hem de stratejik sektörlerde önemli gelişmelere sahne oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, Ekim ayında merkezi yönetim bütçesi 223,2 milyar TL açık verirken, Ocak-Ekim dönemindeki toplam açık 1,44 trilyon TL'ye ulaştı. Merkez Bankası verileri ise özel sektörün yurt dışı kredi borcunun Eylül sonu itibarıyla 9,7 milyar dolar artarak 206,2 milyar dolara yükseldiğini gösterdi; bu borcun büyük çoğunluğu dolar cinsinden. Aynı dönemde ticari gayrimenkul fiyat endeksleri nominal olarak artsa da, reel bazda %2,4'lük bir azalışla kayıp serisini sürdürdü. Tarım ÜFE Ekim'de aylık %4, yıllık ise %45,40 artış göstererek üretici enflasyonundaki baskıyı gözler önüne serdi. Döviz kurlarında dolar 42 TL, Euro 49 TL seviyelerinde işlem görürken, gram altın 5.535 TL'nin üzerine çıkarak yılbaşından bu yana %84'ün üzerinde değer kazandı. Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) ise enflasyonla mücadelenin beklentileri karşılamadığını belirterek, emekli aylıklarının intibak kurallarına göre yeniden düzenlenmesini ve seyyanen zam yapılmasını talep etti.

Teknoloji ve Savunma Sanayii Atağı: KIZILELMA'dan 5G Yatırımlarına
Türk savunma sanayii, Bayraktar KIZILELMA insansız savaş uçağına ASELSAN'ın Düşük Görünürlüklü Elektro-Optik Hedefleme Sistemi TOYGUN'un entegre edilmesiyle küresel ölçekte stratejik bir üstünlük sağladı. Bu entegrasyon, dünyada ilk kez bir insansız savaş uçağının 5. nesil operasyonel kabiliyetlere ulaşmasını sağlarken, Türkiye'yi bu kritik teknolojiye sahip üç ülkeden biri konumuna getirdi. Telekomünikasyon devi Turkcell de üçüncü çeyrekte güçlü büyümesini sürdürerek abone sayısını 39 milyona taşıdı. Şirket, 5G yetkilendirme ihalesinde en yüksek kapasiteyi almanın yanı sıra, Google Cloud ile Türkiye'nin ilk hiper ölçekli bulut bölgesini kurmak için 1 milyar dolarlık yatırım anlaşması imzaladı. Ayrıca, ASELSAN yurt içinde medikal görüntüleme sistemleri tedariki için 26 milyon dolarlık bir sözleşmeye imza atarak sivil alandaki faaliyetlerini genişletti.

Büyük Finansman ve Piyasa Canlılığı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, İstanbul'un afet ve iklim direncinin artırılması amacıyla Dünya Bankası'ndan 554,4 milyon Euro tutarında finansman sağlandığını duyurdu. Bu anlaşma ile Türkiye'nin bu yıl uluslararası kuruluşlardan sağladığı uygun koşullu dış finansman tutarı 14,7 milyar dolara, İstanbul için sağlanan afet finansmanı ise 1,9 milyar dolara ulaştı. Türk Hava Yolları (THY) ise filosuna katacağı iki yeni Airbus A350-900 uçağı için Itasca, Bank of China ve JP Lease ile yenilikçi bir finansman modelini başarıyla tamamladı. Öte yandan, bankacılık sektöründeki altın mevduatları yılın üçüncü çeyreğinde yıllık bazda %100'e yakın bir artışla 2,7 trilyon TL'ye ulaşarak yatırımcıların altına olan yoğun ilgisini gösterdi. Sermaye piyasalarında ise Pasifik Holding'in 6 milyar TL'lik halka arzı ve Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ'nin SPK'ya halka arz başvurusu dikkat çekti. Ayrıca Garanti BBVA ve Togg, tüzel müşterilere özel dijital taşıt kredisi entegrasyonuyla mobilite ekosisteminde yeni bir adım attı.

Tüketici Güveni ve Tarımsal Değerlerin Yükselişi
Bloomberg HT Tüketici Güven Ön Endeksi Kasım ayında %5,56 oranında artarak 72,14 değerine yükseldi. Bu artışta "Kara Cuma" indirimleri ve enflasyon beklentilerinin etkisi büyük oldu. Tüketim eğilimi endeksi de son bir yılın en yüksek seviyesine çıktı. Tarım sektöründe ise Türkiye, Avrupa Birliği'nden iki yeni coğrafi işaret tescili daha alarak uluslararası arenadaki başarısını sürdürdü. Bursa Kestane Şekeri ve İpsala Pirinci'nin tescil edilmesiyle Türkiye'nin AB'den coğrafi işaret tescili alan ürün sayısı 42'ye yükseldi. Bu gelişmeler, Türk tarım ve gıda ürünlerinin dünya çapında tanınırlığını artırırken, yerel ekonomilere de önemli katkılar sağlıyor.