AU TR
Autr

Autr

1 ay önce

Ekonomi Gündemi Yoğun: Denetimlerden Dijital Liraya, Piyasalar Kasım Ayını Geride Bırakıyor

Türkiye ekonomisi, 2025 Kasım ayını yoğun denetimler ve çeşitli ekonomik göstergelerle geride bıraktı. Ticaret Bakanlığı, yılın ilk on ayında gerçekleştirdiği piyasa denetimlerinde 470 binden fazla firma ve 31 milyonun üzerinde ürünü inceleyerek, fahiş fiyat, stokçuluk ve haksız ticari uygulamalara karşı toplamda 2.38 milyar liranın üzerinde idari para cezası uyguladı. Bu kapsamda, otomotivden emlağa, kuyumculuktan ticari elektronik iletilere kadar birçok sektör hedef alındı. Rekabet Kurumu da benzer şekilde, gıda, sigorta ve finans gibi kritik sektörlerdeki 196 firmaya 11 milyar liranın üzerinde ceza kesti. Tüketici güvenliğini artırmak amacıyla oyuncak ithalat denetimlerinde de yeni bir aşamaya geçilecek; 2026'dan itibaren imalatçı ve ithalatçı bilgilerini içermeyen ürünlerin piyasaya girişi engellenecek, bu durum sektörde şeffaflığı ve çocuk sağlığını korumayı hedefliyor.

Ekonomik Güven ve Beklentilerde İyileşme Sinyalleri
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan Kasım ayı verileri, reel kesim güven endeksinin 1.2 puan artışla 103.2 seviyesine yükseldiğini gösterdi. Üretim hacmi, ihracat siparişleri ve istihdam beklentileri bu artışta etkili olurken, genel gidişat ve sabit sermaye yatırımı beklentilerinde ise azalış yönlü bir seyir izlendi. Aynı dönemde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinde güven endeksleri yükselişini sürdürdü. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) raporu ise hanehalkı enflasyon beklentilerinde, özellikle öğrenciler ve kadınlarda belirgin bir düşüş olduğunu ortaya koydu; ortalama beklenti yüzde 57.7'ye geriledi. Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında toplanarak Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'na uyum ve devlet yardımlarının etki analizi gibi önemli konuları masaya yatırdı.

Para Politikası ve Dijital Finansın Geleceği
Finans çevreleri, TCMB'nin gelecekteki para politikasına dair beklentilerini de paylaştı. Societe Generale, 2026 yıl sonunda politika faizinin yüzde 24 seviyesine inebileceğini öngörerek, aylık enflasyonda yavaşlama ve maliye politikasının destekleyici rolünün önemine vurgu yaptı. Merkez Bankası, bir yandan para politikası adımlarını değerlendirirken, diğer yandan "Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi"nin ikinci faz çalışmalarında önemli ilerlemeler kaydettiğini duyurdu. Yayımlanan ilerleme raporuna göre, programlanabilir ve çevrimdışı ödemeler ile birlikte çalışabilirlik üzerine yoğunlaşan çalışmalarla finansal kapsayıcılık ve ödeme verimliliğinin artırılması hedefleniyor. Pilot testlerin ardından projenin üçüncü fazında yasal düzenlemelerle dijital Türk Lirası'nın tedavüle çıkarılması planlanıyor.

Küresel Ticaret ve Emtia Piyasalarında Dalgalanmalar
Uluslararası piyasalarda ise Rusya-Hindistan arasındaki petrol ticareti, ABD yaptırımlarının etkisiyle dikkat çekti. Rusya, Ural ham petrolünü Hindistan'a Brent petrolüne göre varil başına 7 dolara varan indirimlerle teklif ederken, yaptırımlar nedeniyle alternatif arayan alıcılar petrol tanker maliyetlerini rekor seviyelere taşıdı. Ortadoğu'dan Çin'e yapılan taşımalarda günlük fiyatlar 137 bin dolara çıkarak büyük bir artış gösterdi. Öte yandan, küresel kırmızı et fiyatlarında İngiltere, ABD ve AB'de yüzde 25 ile yüzde 30 arasında ciddi artışlar yaşandı. Arz kısıtları, sığır varlığındaki düşüş ve yem maliyetlerindeki yükselişler bu artışın ana nedenleri olarak belirtilirken, Türkiye'de ise kırmızı et fiyatları Euro bazında düşüş gösterse de Türk Lirası bazında artışını sürdürdü ve tüketici fiyatları Avrupa ortalamasının altında kaldı. Bu gelişmelerin yanı sıra, Kasım ayında gram altın 5.537 TL, çeyrek altın 9.053 TL ve dolar 42.45 TL seviyelerinden işlem görerek piyasalardaki hareketliliği sürdürdü.