AU TR
Autr

Autr

1 hafta önce

Ekonomide Enflasyon Hesaplamalarında Devrim: Akkuyu NGS'den Gıda Güvenliğine, Global Gündemde Öne Çıkanlar

Türkiye ekonomisinde yeni yıl ile birlikte önemli bir dönüşüm yaşanacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2026 yılı Ocak ayından itibaren Avrupa Birliği'nin düzenlemesi doğrultusunda enflasyon hesaplamalarında (TÜFE) COICOP sınıflamasına geçiş yapacak. Mevcut 2003=100 baz yılı 2025=100 olarak güncellenirken, fatura ve ciro gibi Ulusal Hesaplar verileri birincil kaynak olarak kullanılacak. Bu değişikliğin, kayıt dışı tüketimi de hesaba katarak gerçek enflasyon rakamına daha çok yaklaşılması ve ülkeler arası karşılaştırmaların sağlıklı yapılması hedefleniyor. Ancak, yeni hesaplamada izafi kiranın yer almayacak olması, enflasyonu olması gerekenden aşağı çekebileceği endişelerini beraberinde getiriyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye ekonomisi için 2025'te yüzde 3.2, 2026'da ise yüzde 3.4 büyüme öngörürken, enflasyonun 2025'te yüzde 35, 2026'da yüzde 22 seviyesine gerilemesini bekliyor. Öte yandan, Ekim 2025 döneminde kısa vadeli dış borç stoku 21 milyon dolar azalarak 165.7 milyar dolara geriledi. 2026 asgari ücretini belirlemek üzere toplanacak komisyonun ikinci randevusunda ise Türk-İş, "yapı değişmeden yokuz" tutumunu sürdürerek ilk toplantıya katılmamıştı.

Enerji ve Kalkınma Hamleleri Hız Kesmiyor
Türkiye'nin ilk nükleer enerji santrali Akkuyu NGS'de 2026 yılı, birinci devreye alma kompleksi için "devreye alma yılı" olarak belirlendi. Akkuyu Nükleer AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Anton Dedusenko, Siemens'in tedarik edemediği gaz yalıtımlı şalt tesisi sisteminin Çinli ortaklarla sağlandığını ve montajının tamamlandığını bildirdi. Projenin Türkiye'deki yerelleşme ve vergilerden kaynaklanan ekonomik etkisinin yaklaşık 11 milyar dolar olduğunu belirten Dedusenko, 2 bin Türk şirketinin projede yer aldığını ve Türk mühendislerin eğitimine büyük önem verildiğini vurguladı. Enerji ve finans sektöründen bir başka önemli haber ise QNB Türkiye'den geldi. Banka, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile iş birliği yaparak 100 milyon dolar tutarında "üçlü etki" sürdürülebilir tahvil ihracını tamamladı. Fonların yüzde 65'i yeşil yatırımlara yönlendirilirken, kalan yüzde 35'i kadın ve genç girişimcileri destekleyecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı da 6 Şubat 2023 depremleri sonrası toparlanmayı ve kalkınmayı desteklemek amacıyla bu yıl içinde 16.5 milyar dolarlık dış finansman temin ederek bir rekora imza atıldığını duyurdu.

Gıda Güvenliği ve Sürdürülebilirlik Gündemi
İstanbul, 11.'si düzenlenen ve "Gıdanın Geleceği için Dönüşüm" temasını ele alan Sürdürülebilir Gıda Zirvesi'ne ev sahipliği yaptı. Zirvede, Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) Başkanı Kaan Sidar, dünya genelinde yeterli gıda üretilmesine rağmen her dokuz insandan birinin aç olduğuna ve üretilen gıdanın üçte birinin israf edildiğine dikkat çekti. Gıda sistemlerinin küresel sera gazı salımlarının yaklaşık yüzde 30'undan sorumlu olduğu belirtilirken, rejeneratif tarım, döngüsel ekonomi ve dijitalleşme gibi yenilikçi yaklaşımların önemi vurgulandı. Tarım Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Ersin Dilber ise 2025 yılında İstanbul'da 1.2 milyon gıda işletmesini denetlediklerini, uygunsuzluk tespit edilen 29 bin işletmeye toplamda yaklaşık 2.5 milyar lira idari para cezası uygulandığını açıkladı. Bu denetimler, gıda güvenliğinde "sıfır tolerans" ilkesiyle devam ediyor. Tarım ürünlerinde ise uzun süredir düşük fiyatlar nedeniyle zorlanan zeytin üreticileri için Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği'nin açıkladığı yemeklik zeytinyağı fiyatı (0.3 asit için 305 TL) umutları yeşertti.

Küresel Arenada Dijitalleşme ve Jeopolitik Rüzgarlar
Eğlence sektöründe dijitalleşmenin zirveye ulaştığı bir dönemde, Oscar Ödülleri'nin 2029'dan itibaren 2033'e kadar YouTube üzerinden özel olarak yayınlanacak olması tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Bu anlaşma, geleneksel televizyonun tahtını sarsarken, Akademi'nin küresel erişimi artırma ve genç izleyicileri sinemaya çekme stratejisinin bir parçası olarak görülüyor. Öte yandan, jeopolitik alanda tansiyon yükseliyor. ABD, Tayvan'a 10 milyar doları aşan HIMARS füzeleri, ATACMS ve İHA'lar dahil geniş kapsamlı bir silah satış paketi duyurarak bölgedeki gerilimi artırdı. Çin ise elektrikli araçlar ve yüksek teknoloji üretiminde kritik öneme sahip nadir element ihracatında gevşeyen rejim sonrası sevkiyatları yüzde 13 oranında artırdı. Güney Amerika'da ise Bolivya, enflasyonun yüzde 20'nin üzerine çıkmasıyla ekonomik olağanüstü hal ilan etti. Devlet Başkanı Rodrigo Paz, yakıt sübvansiyonlarını iptal ederken, ülkenin kur rejimini gevşetme ve asgari ücreti yüzde 20 artırma gibi çarpıcı adımlar attı.