AU TR
Autr

Autr

1 saat önce

2025 Yılı Kapanırken Küresel ve Ulusal Gündem: Enerji, Ekonomi ve Sosyal Hayatta Kritik Gelişmeler



Küresel Enerji Arenasında Büyük Değişimler ve Türkiye'nin Artan Rolü
2025 yılı, küresel enerji piyasalarında çalkantılı ve dönüşüm dolu bir dönem olarak kayıtlara geçti. ABD Başkanı Trump'ın göreve başlamasıyla birlikte yenilenebilir enerji alanındaki adımlar yavaşlarken, petrol ve LNG piyasalarında belirgin bir yükseliş yaşandı. Nükleer enerji de Avrupa dahil olmak üzere birçok ülkede yeniden öncelikli gündem maddesi haline geldi. Bu süreçte Rusya'dan Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatının durdurulması ve ABD'nin Rus enerji şirketlerine uyguladığı yaptırımlar, küresel arz güvenliği endişelerini artırdı. Ayrıca Çin'in nadir toprak elementleri ihracatına getirdiği kısıtlamalar, ABD ile ticari gerilimi tırmandırsa da, Trump ve Xi'nin müzakereleri sonucunda bu tedbirler geçici olarak askıya alındı. Yıl içinde ABD'de offshore rüzgar enerjisi projelerinin dondurulması ve sonrasında bu kararnamenin iptali, yenilenebilir enerjinin geleceğine dair karışık sinyaller verdi. Avrupalı enerji devi Orsted gibi şirketler, ABD pazarındaki belirsizlikler nedeniyle büyük zararlar yaşarken, İngiltere küçük modüler nükleer reaktörler (SMR) için önemli bir yatırım kararı aldı. Öte yandan, AB kurumları Rusya'dan doğalgaz ve LNG ithalatını 2027 sonbaharına kadar aşamalı olarak sonlandırma hedefiyle önemli bir adım attı. Türkiye ise enerji güvenliğinde ve bölgesel rolünde önemli atılımlar kaydetti. Türkmenistan ile yapılan anlaşmalar kapsamında 20 yılı aşkın bir aradan sonra ilk kez boru hattıyla Türkmen gazı "swap" yöntemiyle Türkiye'ye ulaşmaya başladı. Sakarya Gaz Sahası'nda günlük üretimde önemli artışlar kaydedilirken, ülkenin enerji filosuna yeni derin deniz sondaj gemileri eklendi. Ayrıca Türkiye, 2026'da gerçekleşecek COP31 Zirvesi'ne dönem başkanı ve ev sahibi olarak seçilerek iklim değişikliğiyle mücadelede küresel bir rol üstlenecek. Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, 2026'da petrol ve doğalgaz fiyatlarının makul seviyelerde kalacağını öngörürken, asıl jeopolitik gerilimin kritik minerallerde yaşanabileceği uyarısında bulundu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise Türkiye'nin 2026'yı yenilenebilir enerjide yeni bir rekor yılı olarak hedeflediğini ve depolama kapasitelerinin devreye alınması için kapsamlı bir "depolama master planı" hazırlanacağını duyurdu.

Hazine'den 2026'nın İlk Çeyreği İçin Borçlanma Stratejisi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2026 yılının Ocak-Mart dönemine yönelik iç borçlanma stratejisini kamuoyuna açıkladı. Bu üç aylık süreçte Hazine, 1 trilyon 626,5 milyar liralık iç borç servisiyle yüzleşirken, buna karşılık 1 trilyon 320,8 milyar liralık iç borçlanmaya gidecek. Bu strateji, ülkenin finansal dengelerini ve piyasa beklentilerini doğrudan etkileyecek önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

ABD Borsalarında Yapay Zeka Rüzgarı ve Yılın Kazanan/Kaybedenleri
ABD borsaları, 2025 yılını yapay zeka teknolojilerine olan yoğun ilgi sayesinde güçlü bir yükselişle kapattı. S&P 500 Endeksi, yıl genelinde yüzde 17'yi aşan bir artış kaydederken, çip üreticileri ve veri merkezi altyapısı kuran şirketler bu yükselişin lokomotifi oldu. Özellikle veri depolama şirketleri, yapay zekaya yönelik büyük yatırımların etkisiyle en çok kazandıranlar arasında yer aldı. Robinhood Markets, Sandisk ve Palantir gibi şirketler de üç haneli yüzdelik kazançlarla yatırımcıların yüzünü güldürdü. Ancak ekonomik belirsizlikler, gümrük vergileri ve artan enflasyon nedeniyle temel tüketim malları ve perakende sektöründeki bazı şirketler değer kaybederken, sağlık sigortası hisseleri de Trump yönetiminin politikaları ve ilaç fiyatlarındaki baskıyla zorlu bir yıl geçirdi. Öte yandan, ABD'de haftalık işsizlik maaşı başvuruları yılın en düşük seviyelerine gerileyerek ekonomik toparlanmaya dair olumlu bir sinyal verdi.

SGK Sağlık Uygulama Tebliğinde Yeni Düzenlemeler Yolda
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yeni yılla birlikte yürürlüğe girecek sağlık uygulama tebliğinde önemli değişikliklere gitti. Birinci basamak sağlık hizmeti sunucularında, yani aile hekimliklerinde hekim ve diş hekimi muayenelerinden katılım payı alınmazken, ikinci basamak resmi sağlık kurumlarındaki ayakta tedavi katılım payı 20 TL'den 26 TL'ye yükseltildi. Özel hastanelerde ise bu ücret 50 TL'den 60 TL'ye çıktı. Ayrıca sevkli muayenelerde katılım payı yüzde 50 indirimli uygulanacak. İlaç katılım paylarında da artış yaşanacak; emeklilerden yüzde 10, çalışanlardan yüzde 20 oranında katılım payı alınmaya devam ederken, reçete başına alınan sabit ücretler de yükseltildi.